రక్తం గడ్డ కట్టడం అంటే ఏమిటి(What is a blood clot)?
మన శరీరంలో మనకు తెలియనివి ఎన్నో రకాల చర్యలు జరుగుతూనే ఉండడం సహజం. అందులో ఒకటి “రక్తం గడ్డ కట్టడం(Blood clot)”. మన శరీరంలోని రక్తనాళాల్లో ప్రోటీన్ పేరుకుపోయి కొన్ని కణాల సమూహంగా ఏర్పడడమే “రక్తం గడ్డ కట్టడం(Blood clot)” అంటారు. శరీరంలోని వివిధ కణాలకు అవసరమైన ఆక్సిజన్ మరియు పోషకాలను అందించడానికి రక్త నాళాల ద్వారా రక్తం ప్రవహిస్తుంది. రక్తం గడ్డకట్టే ప్రక్రియ లేదా గడ్డకట్టడం అనేది ఒక ముఖ్యమైన ప్రక్రియ, ఇది రక్తనాళం గాయపడిన సందర్భంలో అధిక నిర్మాణాన్ని నిరోధించడం. రక్తనాళాలను సరిచేయడంలో ఇది కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
రక్తం గడ్డకట్టడం అనేది రక్తం ద్రవం నుండి పాక్షికంగా ఘన స్థితికి మారినప్పుడు మీ సిరలు లేదా ధమనులలో ఏర్పడే రక్తం యొక్క జెల్ లాంటి సేకరణలు. గడ్డకట్టడం సాధారణం పని. సాధారణంగా మనకి ఏదైనా గాయం అయినపుడు, తెగినపుడు రక్తస్రావం సహజంగానే అవుతుంది. రక్తం గడ్డకడితే వెంటనే రక్తస్రావం అవడం ఆగిపోతుంది.
అయినప్పటికీ, కొన్ని ప్రదేశాలలో ఏర్పడే రక్తం గడ్డకట్టడం మరియు వారి స్వంతంగా కరిగిపోకపోవడం మీ ఆరోగ్యానికి ప్రమాదకరం. రక్తం గడ్డకట్టడాని(Blood clot)కి కొన్ని లక్షణాలున్నాయి. ఈ లక్షణాలను గుర్తించినట్లయితే, ప్రాణాపాయ స్థితి నుండి బయట పడటానికి మార్గంను వెతుకోవచ్చు..
- అభివృద్ధి చెందకూడని చోట రక్తం గడ్డకట్టినప్పుడు, దానిని త్రంబస్ అంటారు. రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని “త్రంబస్” అని కూడా అంటారు.
- గడ్డకట్టడం ఒక ప్రదేశంలో ఉండవచ్చు (థ్రాంబోసిస్ అని పిలుస్తారు) లేదా శరీరం గుండా కదలవచ్చు (ఎంబోలిజం లేదా థ్రోంబోఎంబోలిజం అని పిలుస్తారు).
- కదిలే గడ్డలు ముఖ్యంగా ప్రమాదకరమైనవి. ధమనులు (ధమనుల గడ్డలు) లేదా సిరలు (సిరలు గడ్డకట్టడం) లో రక్తం గడ్డకట్టడం ఏర్పడుతుంది.
- ప్రత్యేకంగా, రక్తం గడ్డకట్టడానికి కారణమయ్యే ప్రోటీన్లు మరియు కణాల అసమతుల్యత “హైపర్కోగ్యులబిలిటీ(Hypercoagulability)”కి దారితీస్తుంది.
- రక్తం మందంగా ఉన్నప్పుడు, అది శరీరం అంతటా ఆక్సిజన్, హార్మోన్లు మరియు పోషకాల కదలికకు ఆటంకం కలిగిస్తుంది. కణజాలం మరియు కణాలకు చేరకుండా నిరోధిస్తుంది. ఇది కణాలలో తక్కువ ఆక్సిజన్ స్థాయిలను కలిగిస్తుంది మరియు హార్మోన్ల మరియు పోషకాహార లోపాలకు దారితీస్తుంది.
- మందపాటి రక్తాన్ని కలిగించే ఆరోగ్య సమస్య వారసత్వంగా లేదా జన్యుపరంగా ఉండవచ్చు లేదా కాలక్రమేణా అభివృద్ధి చెందుతుంది.
- కాలికి వాపు రావడంతో పాటు నొప్పి ఉంటుంది. కొన్ని సార్లు చర్మం రంగు మారుతుంది.
- ఊపిరితిత్తులలో కొన్ని సార్లు గడ్డ కడుతుంది. చాల ప్రమాదకరమైంది. కాళ్లలో నుండి రక్తప్రవాహంలో సిరల ద్వారా ఊపిరితిత్తులకు చేరవచ్చు. దీనితో ఆయాసం, ఛాతీ నొప్పి అనేవి ముఖ్య లక్షణాలు అవుతాయి.
- గుండెలో కూడా గడ్డ కడుతుంది. కొన్ని సార్లు ధమనుల ద్వారా మెదడుకు చేరి పక్షవాతంకు కూడా దారి తీయవచ్చు.
- D-dimer అనే రక్త పరీక్ష వలన సిరలలో ఉండే రక్తపు గడ్డను కనుక్కోవచ్చు. గుండెల్లో ఉన్న రక్తపు గడ్డను Echocardiogram తో కనుక్కోవచ్చు. ఉపిరితిత్తులో ఉన్న రక్తపు గడ్డను ఛాతి CT-scan తో తెలుసుకోవచ్చు.
రక్తం చిక్కగా మారడానికి కారణమయ్యే కొన్ని వైద్య పరిస్థితులు(Some medical conditions that can cause blood to thicken include) :
పాలీసైథెమియా వేరా(Polycythemia vera) : పాలిసిథెమియా వెరా (PV) అనేది ఎముక మజ్జలో ఏర్పడే రక్త రుగ్మత. ఇది కొత్త రక్త కణాలు అభివృద్ధి చెందే ఎముక యొక్క మృదువైన కేంద్రం. PV అనేది ఎముక మజ్జలో చాలా ఎర్ర లేదా తెల్ల రక్త కణాలు మరియు ప్లేట్‌లెట్లను తయారు చేస్తుంది, దీని వలన రక్తం చిక్కగా మారుతుంది.
- సాధారణంగా, రక్తం గడ్డకట్టడం రక్తనాళాల గాయానికి ప్రతిస్పందనగా ప్రారంభమవుతుంది.
- మొదట, రక్తం ఒకే చోట ఉంటుంది. రెండు పదార్థాలు – ప్లేట్‌లెట్స్ (ఒక రకమైన రక్త కణం) మరియు ఫైబ్రిన్ (ఒక దృఢమైన స్ట్రింగ్ లాంటి పదార్ధం) – కట్ లేదా హోల్‌ను ఆపడానికి ప్లేట్‌లెట్ ప్లగ్ అని పిలువబడే వాటిని ఏర్పరుస్తుంది.
- గర్భం దాల్చిన తర్వాత జన్యుపరమైన మార్పుల వల్ల PV వస్తుందని నిపుణులు భావిస్తున్నారు. ఇది సాధారణంగా వారసత్వంగా పొందబడదు, ఇతర మాటలలో, మార్పులు చాలా సంవత్సరాలుగా నెమ్మదిగా జరుగుతాయి.
గడ్డకట్టే కారకాలు ఏమిటి(What are clotting factors)?
సంబంధిత కథనాలు(Related Articles) :
- COVID-19 టీకా ఆసుపత్రిలో చేరిన రోగులలో థ్రాంబోసిస్ ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది.
- క్యాన్సర్-సంబంధిత థ్రాంబోసిస్ చికిత్సకు డైరెక్ట్ నోటి ప్రతిస్కందకాలు మరింత ప్రభావవంతంగా మరియు ఖర్చుతో కూడుకున్నవి.
- 5 స్ట్రోక్ బతికిన వారిలో 1 మంది గుండె లయలు సరిగా లేవని గుర్తించారు.
- గడ్డకట్టే కారకాలు రక్తం గడ్డకట్టే ప్రక్రియతో ముడిపడి ఉన్న ప్లాస్మాలో కనిపించే భాగాలు.
- ఈ కారకాలు వారి ఆవిష్కరణ ఆధారంగా పేరు పెట్టబడ్డాయి మరియు లెక్కించబడ్డాయి. మొత్తం 13 సంఖ్యలు ఉన్నప్పటికీ, గడ్డకట్టే కారకాలు 2 మాత్రమే ఉన్నాయి. కారకం VI మరొక అంశంలో భాగమని కనుగొనబడింది.
గడ్డకట్టే కారకాలు,
- ఫాక్టర్ I (ఫైబ్రినోజెన్),
- ఫ్యాక్టర్ II (ప్రోథ్రాంబిన్),
- ఫ్యాక్టర్ III (టిష్యూ థ్రోంబోప్లాస్టిన్ లేదా టిష్యూ ఫ్యాక్టర్),
- ఫ్యాక్టర్ IV (అయోనైజ్డ్ కాల్షియం),
- ఫ్యాక్టర్ V (లేబుల్ ఫ్యాక్టర్ లేదా ప్రోయాక్సెలెరిన్),
- ఫ్యాక్టర్ VII (స్థిరమైన కారకం లేదా ప్రోకాన్వర్టిన్) , మరియు
- ఫాక్టర్ VIII (యాంటీహెమోఫిలిక్ ఫ్యాక్టర్).
- అదనంగా, గడ్డకట్టే కారకాలలో కారకం IX (ప్లాస్మా థ్రోంబోప్లాస్టిన్ భాగం లేదా క్రిస్మస్ కారకం),
- ఫాక్టర్ X (స్టువర్ట్-ప్రోవర్ ఫ్యాక్టర్),
- ఫ్యాక్టర్ XI (ప్లాస్మా థ్రోంబోప్లాస్టిన్ పూర్వజన్మ),
- ఫాక్టర్ XII (హేజ్‌మాన్ ఫ్యాక్టర్).
- మరియు ఫ్యాక్టర్ XIII (ఫైబ్రిన్-స్టాబిలైజింగ్) కూడా ఉన్నాయి. కారకం).
కారకాలు II, VII, IX మరియు X వంటి కొన్ని కారకాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి కాలేయం విటమిన్ Kని ఉపయోగిస్తుంది. సాధారణంగా, విటమిన్ K ను మొక్కలు మరియు జంతువుల మూలాల నుండి ఆహారం ద్వారా తీసుకోవచ్చు. ప్రేగు యొక్క సాధారణ వృక్షజాలం కూడా విటమిన్ K ను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
రక్తం గడ్డకట్టడం యొక్క అత్యంత సాధారణ లక్షణాలు ఏమిటి(What are the most common symptoms of blood clots)?
కాలక్రమేణా వివిధ లక్షణాలు కనిపించవచ్చు, రక్తం గడ్డకట్టే లక్షణాలు మీ శరీరంలో గడ్డకట్టే ప్రదేశంపై ఆధారపడి ఉంటాయి. కొంతమందికి ఎటువంటి లక్షణాలు కనిపించకపోయినా, రక్తం గడ్డకట్టడం సంభవించవచ్చు. మొదటి సంకేతం రక్తం గడ్డకట్టడం కావచ్చు లేదా ఒక వ్యక్తి అంతర్లీన ఆరోగ్య స్థితికి సంబంధించిన లక్షణాలను అనుభవించవచ్చు.
- అలసట
- తలనొప్పులు
- తల తిరగడం
- బలహీనత
- చెమట, ముఖ్యంగా రాత్రి
- దురద చెర్మము
- అస్పష్టమైన దృష్టి మరియు చెవులలో రింగింగ్
- విస్తారిత ప్లీహము వలన పొత్తికడుపు సంపూర్ణత లేదా ఉబ్బరం
- నేషనల్ ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ రేర్ డిజార్డర్స్ ప్రకారం, PV ప్రతి 100,000 మందిలో 44–57 మందిని ప్రభావితం చేస్తుంది మరియు ఇది సాధారణంగా 60 సంవత్సరాల వయస్సు తర్వాత కనిపిస్తుంది.
- ఉదరం(Abdomen) : బొడ్డు ప్రాంతంలో రక్తం గడ్డకట్టడం వల్ల నొప్పి లేదా వికారం మరియు వాంతులు సంభవించవచ్చు.
- చేతులు లేదా కాళ్లు(hands or feet) : కాలు లేదా చేతిలో రక్తం గడ్డకట్టడం బాధాకరంగా లేదా స్పర్శకు మృదువుగా అనిపించవచ్చు. వాపు, ఎరుపు మరియు వెచ్చదనం రక్తం గడ్డకట్టడానికి ఇతర సాధారణ సంకేతాలు.
- మెదడు(The brain) : మెదడులో రక్తం గడ్డకట్టడం (స్ట్రోక్స్) మెదడులోని ఏ భాగాన్ని ప్రభావితం చేస్తుందనే దానిపై ఆధారపడి అనేక రకాల లక్షణాలను కలిగిస్తుంది. ఈ గడ్డలు అనేవి మాట్లాడటం లేదా చూడటంలో సమస్యను తలెత్తిస్తాయి, మీ శరీరం యొక్క ఒక వైపు కదలడం లేదా అనుభూతి చెందకపోవడం మరియు కొన్నిసార్లు మూర్ఛను కలిగిస్తాయి.
- గుండె లేదా ఊపిరితిత్తులు(heart or lungs) : గుండెలో రక్తం గడ్డకట్టడం వల్ల గుండెపోటుకు గురయిన ఛాతీ నొప్పి, చెమటలు పట్టడం, ఎడమ చేయి కిందికి వెళ్లే నొప్పి, మరియు/లేదా శ్వాస ఆడకపోవడం వంటి లక్షణాలను కలిగిస్తుంది. ఊపిరితిత్తులలో రక్తం గడ్డకట్టడం వలన ఛాతీ నొప్పి, శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది మరియు కొన్నిసార్లు రక్తం దగ్గుకు దారితీస్తుంది.
మీరు రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని ఎలా నిరోధించవచ్చు(How you can prevent blood clots)?
మీరు రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని ఈ క్రింది జాగ్రత్తలతో తగ్గించవచ్చు:
- సాధారణ శారీరక శ్రమను ఆస్వాదించడం.
- ధూమపానం మానేయడం
- ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం మరియు మీరు హైడ్రేటెడ్(Hydrated) గా ఉండేలా చూసుకోవాలి.
- ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడం. అవసరమైతే, బరువు తగ్గడం.
- అధిక రక్తపోటు మరియు మధుమేహం వంటి వైద్య సమస్యలను నిర్వహించడం.
- ఎక్కువసేపు కూర్చోవడాన్ని నివారించడం. రక్త ప్రవాహానికి మద్దతుగా కాళ్లు మరియు పాదాలను తరచుగా కదిలించడం.
- మీరు క్యాన్సర్ స్క్రీనింగ్‌తో తాజాగా ఉన్నారని నిర్ధారించుకోండి.
ఏ రక్తం గడ్డకట్టడం వల్ల ఆరోగ్యానికి ఎక్కువ ప్రమాదం ఉంటుంది(Which blood clot poses the greatest health risk)?
1.లోతైన సిర రక్తం గడ్డకట్టడం(deep vein thrombosis(DVT)) :
కండరం యొక్క పొర లోపల లోతైన రక్తనాళంలో ఒక రక్తపు గడ్డ ఏర్పడినపుడు డి.వి.టి అనే సమస్య తలెత్తుతుంది. రక్తం గడ్డకట్టడం లోతైన సిరను ప్రభావితం చేసినప్పుడు, ఒక వైద్యుడు DVTని నిర్ధారించవచ్చు. ఈ గడ్డలు దిగువ కాళ్ళ యొక్క పెద్ద సిరలను ప్రభావితం చేస్తాయి, అయితే అవి తొడలు, చేతులు, ఉదరం లేదా కటిలో ఏర్పడతాయి. గడ్డకట్టే ప్రాంతంలో, ఒక వ్యక్తి నొప్పి మరియు ప్రసరణ సమస్యలను కలిగి ఉంటాడు.
డి.వి.టి క్లిష్టతలు(Complications of DVT) :
- రక్తనాళాల్లో రక్తం గడ్డలు ఏర్పడడమనేది “పల్మనరీ ఎంబాలిజం”.
- మందపాటి రక్త రుగ్మతలు DVT మరియు PE వంటి అనేక సమస్యలకు దారితీయవచ్చు.
- ధమనులు (ధమనుల గడ్డలు) లేదా సిరలు (సిరలు గడ్డకట్టడం) లో ఏర్పడే ఏదైనా రక్తం గడ్డకట్టడం తీవ్రంగా ఉంటుంది. మీరు రక్తం గడ్డకట్టినట్లు అనుమానించినట్లయితే మీరు వెంటనే మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతకి కాల్ చేయాలి.
- మీ శరీరంలోని పెద్ద సిరల్లో ఒకదానిలో ఏర్పడే గడ్డను “డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ (DVT)” అంటారు.
- నిశ్చలమైన రక్తం గడ్డకట్టడం, లేదా ఆ స్థానంలో నిలిచినది, మీకు హాని కలిగించకపోవచ్చు. రక్తం గడ్డకట్టడం మరియు రక్తప్రవాహంలో కదలడం ప్రారంభించడం హానికరం.
- DVT మీ ఊపిరితిత్తులకు దారితీసినప్పుడు మరియు చిక్కుకుపోయినప్పుడు రక్తం గడ్డకట్టడం అనేది చాలా ముఖ్యమైన సమస్య.
- పల్మనరీ ఎంబోలిజం (PE) అని పిలువబడే ఈ పరిస్థితి రక్తం ప్రవహించకుండా ఆపగలదు మరియు ఫలితాలు చాలా తీవ్రమైనవి, ప్రాణాంతకం కూడా కావచ్చు.
- వాస్తవానికి, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో ప్రతి సంవత్సరం 100,000 మంది DVTలు మరియు PEల నుండి మరణిస్తున్నారు.
- మెదడులో ధమనుల గడ్డలను “స్ట్రోక్స్” అంటారు.
- గుండె ధమనులలో గడ్డలు ఏర్పడి గుండెపోటుకు కారణమవుతాయి.
- ఉదర రక్తనాళాలలో రక్తం గడ్డకట్టడం కూడా ఏర్పడుతుంది, దీని వలన నొప్పి మరియు/లేదా వికారం మరియు వాంతులు ఏర్పడతాయి.
డి.వి.టి కి ముందుగానే నిర్దారణ జరిగితే, బ్లడ్ తిన్నర్ల ద్వారా మరియు జీవన విధానంలో సులభమైన మార్పుల ద్వారా దానికి చికిత్స చేయడం జరుగుతుంది. ఏదైమనప్పటికీ, చికిత్స చేయకుండా వదిలిపెడితే, ఈ క్రింది ప్రధాన క్లిష్టతలకు దారి తీసే అవకాశం ఉంటుంది.
- పల్మరి ఎంబాలిజం : లోపలి నరంలోని ఒక రక్తపు గడ్డ ఉపిరితిత్తులోనికి ప్రయాణించి, రక్త ప్రవాహాన్ని నిరోధించడం ద్వారా శాశ్వత హానిని కలిగిస్తుంది. పెద్దవైన రక్తపు గడ్డలు మరింత ప్రాణంతాకమైనవి.
- పోస్ట్- థ్రాంబోటిక్ సిండ్రోమ్ : ఇది దీర్ఘకాలిక క్లిష్టమైన సమస్య అని చెప్పవచ్చు. ఒక రక్తపు గడ్డ మీ యొక్క రక్తనాళాల్లోని కవాటాలని దెబ్బతీసి, దీర్ఘకాలిక నొప్పిని, వాపును మరియు అసౌకర్యాన్ని కలిగిస్తుంది.
సాధ్యమైనపుడల్లా మీ కాళ్ళని ఎత్తడం. పీడనం తో కూడిన సాక్సులను ధరించడం, ఆరోగ్యకరమైన బరువును కలిగి ఉండడం, మీ యొక్క రక్తపోటును అదుపులో ఉంచుకోవడం, కదలకుండా ఉండే జీవన విధానాన్ని విస్మరించడం వంటి మొదలైన అపాయాల బారి నుండి సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొనేలా మీకు సహకరించగలవు.
DVT యొక్క నిర్దిష్ట లక్షణాలు(Specific symptoms of DVT include) :
- నొప్పి మరియు సలుపుగా అనిపించడం(Pain and lightheadedness) : తిమ్మిర్లు లేదా నొప్పి, సలపడం వంటి లక్షణాలు కనుక మీరు గమనిస్తున్నట్లయితే రక్తం గడ్డ కట్టినట్లు అని గుర్తించాలి.
- విపరీతమైన దగ్గు(Profuse cough) : ఇది రక్తం గడ్డ కట్టినట్లు తెలిపే అతి ముఖ్యమైన లక్షణం. దగ్గు ఎక్కువగా భాదిస్తున్నట్లయితే, శ్వాస సమస్య మరియు గుండె చప్పుడులో వచ్చే అసమతుల్యతలు కనపడితే వెంటనే డాక్టర్ ని సంప్రదించడం చాలా అవసరం అవుతుంది.
- శ్వాసలో ఇబ్బందులు(Breathing difficulties) : రక్తం గడ్డకట్టడమనేది ఊపిరితిత్తుల వరకి చేరినట్లయితే. శ్వాసలో ఇబ్బందులు ఏర్పడుతాయి. ఛాతి నొప్పి, కళ్ళు తిరగడం, గుండె జబ్బులు వంటి లక్షణాలు కనపడుతాయి.
- శ్వాస తీసుకునేపుడు ఛాతిలో నొప్పి(Pain in chest while breathing) : శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది పడుతూనే, అదే సమయంలో ఛాతిలో కూడా నొప్పి మొదలు అవడం అనే ఈ రెండు లక్షణాలు ఒకేసారి కనపడితే, ప్రమాదకరస్థితిగా భావించాలి.
- చర్మం మీద ఎరుపుగా కన్పించడం(Redness on the skin) : రక్తనాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టినపుడు చర్మం ఎరుపుగా మారుతుంది. నరాలు ఎరుపుగా, ఉబ్బి కనపడటం అనేది తేలికగా తీసివేసే సమస్య కాదు. వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.
- కాళ్లలో చెమటలు(Sweating in the legs) : కాళ్లల్లో “డీప్ వీన్ థ్రాంబోసిస్(Deep vein thrombosis)” అనే నరాలు ఉంటాయి. ఈ నరాల్లో రక్తం గడ్డకట్టినపుడు రక్తప్రసరణను ఆటంకం ఏర్పడుతుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో శరీరం అంతటా కూడా ఆక్సిజన్ సరఫరా అనేది జరగక ప్రాణాపాయ స్థితిలోకి వెళ్లే అవకాశాలు ఉంటాయి.
2. పల్మనరీ ఎంబోలిజం(pulmonary embolism (PE)) :
గడ్డకట్టే భాగం విడిపోయి గుండె లేదా ఊపిరితిత్తులకు వెళ్లినప్పుడు PE సంభవించవచ్చు. ఇది జరిగితే, ఆ భాగం కొత్త గడ్డకట్టడానికి కారణమవుతుంది, రక్త ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుంటుంది మరియు ఊపిరితిత్తులలో గ్యాస్ మార్పిడికి ఆటంకం కలిగిస్తుంది. PE అనేది ప్రాణాంతకమైన అత్యవసర పరిస్థితి.
PE యొక్క లక్షణాలు :
- శ్వాసలోపం మరియు వేగవంతమైన శ్వాస.
- వేగవంతమైన హృదయ స్పందన.
- లోతైన శ్వాసలతో నొప్పి.
- దగ్గు ఉన్నప్పుడు రక్తం.
- ఛాతి నొప్పి.
ఇతర సంక్లిష్టతలు :
రక్తం గడ్డకట్టడం వల్ల కలిగే ఇతర సంభావ్య సమస్యలు విశ్వసనీయ మూలం :
- స్ట్రోక్
- గుండెపోటు
- మూత్రపిండాల నష్టం
- గర్భం సమస్యలు
- పరిధీయ ధమని వ్యాధి.
రక్తం గడ్డకట్టడం ఎలా నిర్ధారణ అవుతుంది(How is a blood clot diagnosed)?
రక్తం గడ్డకట్టే లక్షణాలు ఇతర ఆరోగ్య పరిస్థితులను అనుకరిస్తాయి. రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని గుర్తించడానికి మరియు/లేదా ఇతర కారణాలను తోసిపుచ్చడానికి వైద్యులు అనేక రకాల పరీక్షలను ఉపయోగిస్తారు. మీ వైద్యుడు రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని అనుమానించినట్లయితే, అతను లేదా ఆమెకి సిఫారసు చేయవచ్చు:
రక్త పరీక్షలు(Blood tests) :
- అల్ట్రాసౌండ్(Ultrasound) ; అల్ట్రాసౌండ్ మీ సిరలు మరియు రక్త ప్రసరణ యొక్క స్పష్టమైన వీక్షణను అందిస్తుంది.
- CT స్కాన్(CT scan) : CT స్కాన్ తల, ఉదరం లేదా ఛాతీ యొక్క CT స్కాన్, మీకు రక్తం గడ్డకట్టినట్లు నిర్ధారించడానికి ఉపయోగించవచ్చు. ఈ ఇమేజింగ్ పరీక్ష మీ లక్షణాల యొక్క ఇతర సంభావ్య కారణాలను తోసిపుచ్చడంలో సహాయపడుతుంది.
- మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ యాంజియోగ్రఫీ(Magnetic resonance angiography) : మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ యాంజియోగ్రఫీ (MRA) అనేది మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ ఇమేజింగ్ (MRI) పరీక్ష మాదిరిగానే ఇమేజింగ్ పరీక్ష. MRA రక్త నాళాలను ప్రత్యేకంగా చూస్తుంది.
- V/Q స్కాన్(V/Q scan) : ఊపిరితిత్తులలో గాలి మరియు రక్త ప్రసరణను V/Q స్కాన్ చేస్తుంది.
చికిత్స(Treatment) :
రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని ప్రభావితం చేసే ఆరోగ్య పరిస్థితుల కోసం, వైద్యులు ట్రస్టెడ్ సోర్స్ ఔషధ-ఆధారిత చికిత్సలను సూచించవచ్చు, అవి:
యాంటీ ప్లేట్‌లెట్ థెరపీ(Antiplatelet therapy) : ఆస్పిరిన్ వంటి మందులు రక్త కణాలు గడ్డకట్టకుండా నిరోధించడంలో సహాయపడతాయి.
యాంటీకోగ్యులేషన్ థెరపీ(Anticoagulation therapy) : వార్ఫరిన్ (కౌమాడిన్) వంటి కొన్ని మందులు గడ్డకట్టడాన్ని నిరోధించడానికి గడ్డకట్టే కారకాలపై పనిచేస్తాయి.
థ్రోంబోలిటిక్స్(Thrombolytics) : అత్యవసర పరిస్థితుల్లో వైద్యులు ఈ “క్లాట్-బస్టింగ్” మందులను ఉపయోగించవచ్చు.
అలాగే, ప్రోటీన్ సి మరియు యాంటిథ్రాంబిన్ కారకం కొంతమందికి అనుకూలంగా ఉండవచ్చు.
ఒక ప్రమాదకరమైన రక్తం గడ్డకట్టడం ఏర్పడినట్లయితే లేదా వ్యక్తి గడ్డకట్టే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉందని వారు అనుమానించినట్లయితే మాత్రమే వైద్యుడు మందులను సూచిస్తారు.
ఈ రకమైన లక్షణాలు లేదా ప్రభావాలకు కారణమయ్యే ఈ కాలంలో మీరు అనుభవిస్తున్నటువంటి “రక్తం గడ్డకట్టడం” గురించి మీరు ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు. ముందుగానే మన ఆరోగ్య పరిస్థితి మరియు రక్తం యొక్క గాఢతలు ఎప్పటికప్పుడు పరీక్షల ద్వారా తెలుసుకునే ప్రయత్నం ప్రతి ఒక్కరు తప్పకుండా పాటించాల్సిన అవసరం ఎంతగానో ఉంది.
